Op de vergadering van de World Movement of Christian Workers, WMCW (Wereld Beweging van Christelijke Werknemers) die in juli van 2013 in Duitsland werd gehouden, werd overeenstemming bereikt over een actieplan om tot een samenleving te komen van rechtvaardigheid, broederschap en duurzaamheid. Een van de conclusies waarover alle partijen het eens waren was om een gezamenlijke actie op touw te zetten voor een Universeel Basisinkomen, een campagne om bewustwording en erkenning te bevorderen, die verklaart dat iedereen over voldoende middelen moet kunnen beschikken om een waardig leven te kunnen leiden en in alle basisbehoeften voor zichzelf en zijn familie te kunnen voorzien.
Waarom een Universeel Basisinkomen?
In de analyse waarover afgevaardigden uit verschillende continenten het eens waren, werd ten eerste vastgesteld dat het een realiteit is dat talloze families over de hele wereld gebrek lijden en niet kunnen voorzien in hun primaire levensbehoeften.
Gevallen van bittere armoede en inbreuk op fundamentele rechten vinden we overal ter wereld. Er zijn miljoenen families die nog steeds geen fatsoenlijke baan hebben kunnen vinden en zich behelpen in de informele economie, die op uitbuiting en vernedering is gebaseerd. Als zodanig zijn ze niet in staat om over de goederen en de rechten te beschikken die anderen verkrijgen door middel van een baan, zoals salaris, sociale zekerheid en gezondheid. Ze verkeren in een permanente staat van crisis.
We hebben ook vastgesteld dat er miljoenen families zijn die tot armoede vervallen ook al hebben ze werk, omdat dat dat werk aan een zijden draadje hangt. Als gevolg daarvan verliezen ze de fundamentele sociale rechten van onderdak, gezondheid en sociale zekerheid. De wereldwijde financiële crisis heeft deze situatie in vele delen van de wereld nog verergerd.
De ILO vraagt aandacht voor de toestand die door deze crisis is ontstaan en de moeilijkheid (als het economisch beleid niet verandert) van het creëren van miljoenen banen in de komende jaren. Onder deze omstandigheden kan de werkgelegenheid, die in vele delen van de wereld als mechanisme diende voor integratie en opname in de gemeenschap, deze rol niet langer vervullen. De groei van onvolwaardige banen is een van de gevolgen die ons worden opgedrongen door het neo-liberale kapitalisme als voornaamste oplossing voor de wereldwijde crisissituatie. Het evenwicht tussen kapitaal en arbeid raakt verstoord, wat betekent dat werknemers rechten verliezen die vroeger algemeen erkend werden.
Het bouwen van een samenleving met meer rechtvaardheid, broederschap en duurzaamheid – het motto van onze bijeenkomst – vraagt om maatregelen die op een praktische manier aantonen dat alle mensen een waardig bestaan kunnen leiden op de meest fundamentele punten. Vanwege onze Christelijke identiteit geloven wij dat de maatschappij zo moet worden ingericht dat de waardigheid van elke persoon wordt erkend en dat hij of zij gesteund wordt in het ontplooien van zijn of haar talenten.
De betekenis en strekking van het recht op werk staat niet alleen vermeld in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens omdat een werkkring een morele waarde vertegenwoordigt die beschermd dient te worden, maar brengt ook het recht op erkenning en sociale deelname onder de aandacht: het recht op werk en een zinvolle bezigheid voor iedereen in een gemeenschap. Tegenwoordig vervult een werkkring deze rol niet meer. Er moeten nieuwe wegen gevonden worden om het recht op deelname en op werk te garanderen.
Nu we geconfronteerd worden met werkloosheid en de onmogelijkheid om grote delen van de bevolking van werk te voorzien, kunnen de basisbehoeften van mensen niet worden vervuld door het huidige economische beleid dat is gebaseerd op het creëren van banen. Hierdoor ontstaat de dringende noodzaak voor een politiek debat, om nieuwe wegen te vinden om in de eerste levensbehoeften van mensen te kunnen voorzien. Waar de maatregelen voor sociale zekerheid van zo vele landen tekort schieten, of waar in de Noordelijke landen de versobering leidt tot verarming, is de een of ander vorm van basisinkomen nodig om het recht op leven waar te kunnen maken.
Wat is Universeel Basisinkomen?
Onder deze omstandigheden valt de vraag naar een Universeel Basisinkomen goed te begrijpen. Volgens het internationaal netwerk voor een Universeel Basisinkomen, BIEN (Basic Income Earth Network) ligt de vernieuwing in het feit dat het basisinkomen, in tegenstelling tot veel van de bestaande sociale voorzieningen, niet gebonden is aan voorwaarden waaraan de ontvangende partij moet voldoen in geval van nood of gebrek. Het is basaal omdat het een inkomen is waaruit eventueel inkomsten uit verschillende bronnen kunnen voortvloeien. Bovendien is het volkomen universeel; het wordt aan iedereen uitgekeerd, als ware het een recht en het is onvoorwaardelijk, gewoon omdat men burger is. Dit inkomen zou dienen om alle leden van een politieke gemeenschap als zodanig te erkennen en het zou een manier zijn om aktiviteiten te waarderen en te erkennen als werk, ook al is er geen sprake van een dienstverband.
De taak die het te vervullen heeft is om de armoede en uitsluiting van miljoenen mensen te voorkomen. Het is bedoeld voor elk individu, niet voor een huishouden of familie. Het zou het recht verankeren voor iedereen op een periodiek door de Staat uit te keren geldbedrag waarmee in de eerste levensbehoeften kan worden voorzien, zonder dat men daarvoor hoeft te werken, onafhankelijk van woonplaats, ras of sekse. Zo werkt het Universeel Basisinkomen als maatregel voor herverdeling van inkomen om sociale ongelijkheid te boven te komen. Overheidsgeld zou in handen komen van burgers in de vorm van een Basisinkomen, wat effectiever is dan het redden van banken.
De haalbaarheid van dit voorstel wordt in vele politieke en economische kringen in twijfel getrokken, aangezien dat Basisinkomen een verschijnsel is van een bepaalde zienswijze ten aanzien van maatschappij en politiek. In werkelijkheid is het niet meer dan een instrument voor herverdeling van rijkdom. Het zou gefinancierd worden door herverdeling van kapitaal en het zou de belastingdruk verhogen op kapitaal en financiële transacties, niet op het inkomen van werknemers. Op veel plaatsen in de wereld zijn er organisaties – zoals de ILO en de VN zelf – die het Basisinkomen op de politieke agenda hebben gezet. In Europa is al een voorstel gedaan aan het Europees Parlement, om via een burgerinitiatief te komen tot een wettelijk kader voor toepassing in de lidstaten.
Als Christelijke werknemers en leden van de WMCW is onze missie, zoals die voortkomt uit onze persoonlijke en gemeenschappelijke belofte, om concrete voorstellen te doen die bijdragen aan een oplossing voor de problemen van de vele werkende families die tot armoede vervallen. We moeten de politieke, economische en wettelijke hervormingen steunen die nodig zijn om de economie ondergeschikt te maken aan het algemeen belang, door ons te oriënteren op de menselijke behoeften, het creëren van fatsoenlijk werk en het beschermen van sociale rechten. Het Universeel Basisinkomen is een instrument dat miljoenen mensen die werkloos zijn, een slechte baan hebben, te oud zijn, enz., kan helpen ontsnappen aan verwerpelijke omstandigheden. Dit vraagt om een plaats voor dit initiatief op de politieke agenda van de internationale gemeenschap en een diepgaand debat onder het grootste deel van de wereldbevolking en het vraagt van ons aansluiting bij de bestaande netwerken en acties op dit gebied, hoeveel dat er ook mogen zijn. Als Christelijke werknemers willen we onze bereidheid tonen om bij te dragen aan het vestigen van die beginselen van sociale organisatie waarbij iedere familie en iedere persoon kan leven in waardigheid; de waardigheid zoals God die bedoeld heeft voor al zijn zonen en dochters.
Charo Castelló Co-president, WMCW. 18th September 2013
Lees meer via: http://www.mmtc-infor.com/m/index.php/en/press-releases/34-wmcw-international-plan-of-action-qfor-a-universal-basic-incomeq.html
Rest van het artikel volgt hier zo spoedig mogelijk in het Nederlands