Zwitserland: waarom krijgt iedereen evenveel basisinkomen?

Een basisinkomen voor iedereen is de inzet van een referendum dat binnenkort in Zwitserland wordt gehouden. Een actiegroep heeft genoeg draagvlak gevonden om het voorstel op de politieke agenda te krijgen.Het gaat om een onvoorwaardelijk maandinkomen van omgerekend 2.030 euro voor elke volwassen inwoner.[1]

Waarom zou je iedereen hetzelfde betalen, ongeacht de tegenprestatie?
Door een basis inkomen in te voeren zal werk minder belangrijk worden dan inkomen. En dit zal leiden tot minder materialisme en minder armoede. Het geven van een basis inkomen aan iedereen betekent dat er wordt geïnvesteerd in mensen, die daardoor meer keuzevrijheid hebben in tijdsbesteding: ze kunnen kiezen zich in te zetten voor lokale productie of vrijwilligerswerk, in plaats van zich ten dienste van grote bedrijven. Kiezen voor een bescheiden inkomen bovenop het basis inkomen of voor het grote geld van een topfunctie.Naast socialisten is het ook voor liberalen een aanvaardbaar idee: het brengt een kleinere verzorgingsstaat met zich mee. De huidige kosten van de sociale diensten zouden kunnen worden uitgekeerd als basis inkomen, waardoor de hulpverlening minder ingewikkeld en minder bureaucratisch wordt. >Stoppen de Zwitesers massaal met werken als er een Basisinkomen komt? Mocht er een Zwitsers basisinkomen worden ingevoerd, dan is het, hoe vreemd dat ook klinkt, onwaarschijnlijk dat mensen massaal hun ontslag nemen. Een sociaal experiment waarbij burgers een gegarandeerd inkomen ontvingen, vond al eens plaats in het Canadese stadje Dauphin. Daar kregen in 1974 alle inwoners recht op een inkomen boven de armoedegrens. Het 4-jarige project kreeg de naam ‘mincome‘ .[2]Evelyn Forget, professor gezondheidswetenschappen aan de Universiteit van Manitoba, deed onderzoek naar het experiment. Zij concludeerde dat de inwoners van Dauphin evenveel arbeidsuren maakten als voor het experiment en niet, zoals verwacht, stopten met werken.

Maakt een gegarandeerd inkomen gelukkiger?

De gevolgen van het basisinkomen in Dauphin waren positief: ziekenhuisbezoeken namen af, schooluitval bereikte een laagterecord en er waren minder arrestaties en veroordelingen. Forget was niet verbaasd dat het experiment tot de afname van geweld en betere gezondheid leidde: “Het mag duidelijk zijn dat een basisinkomen een enorme stressfactor in het dagelijks leven van mensen vermindert”. Zij kunnen immers steeds terugvallen op de parachute van het basis inkomen mochten zij hun baan om welke reden dan ook verliezen .

Rob Vellekoop, 10 oktober 2013