De verwachtingen waren hoog gespannen en … kwamen voor een deel ook uit!
Meer dan dat er stoelen beschikbaar waren, hadden mensen zich aangemeld om het eerste publieke debat in het kader van Leeuwarden Europese Hoofdstad 2018 bij te wonen. Vele openbare bijeenkomsten staan gepland en zullen allemaal gaan over thema’s die verband houden met onderwerpen in het domein van de sociale cohesie. Voor ‘Brussel’ een kernbegrip wanneer zij een stad aanwijzen als culturele hoofdstad.
Waar kwam die grote belangstelling voor deze bijeenkomst vandaan?
Vrijdag 6 maart was het onderwerp: ‘Basisinkomen’ en het bleek een trigger te zijn, want binnen de kortste tijd waren alle plaatsen gereserveerd. Econoom dr. Marcel Canoy zou een schets geven van wat een pilot basisinkomen voor Leeuwarden zou kunnen gaan inhouden. De verwachtingen waren hoog gespannen.
Zijn vlotte manier van presenteren verraadde grote parate kennis van het onderwerp en zijn contact met de zaal, voldoende sociale vaardigheden.
Waar het vervolgens mis ging, was de meer dan praktisch manier van het pilot-ontwerp.
Het moet vooral simpel en eenvoudig zijn. Waarom? Omdat het simpel en eenvoudig moest zijn, zo leek het.
Uiteindelijk was het dus niet meer dan wat er in meerdere gemeenten met name door GroenLinks-bestuurders en fracties wordt voorgesteld: het onvoorwaardelijk maken van de bijstandsuitkering. Canoy voegde daar dan nog wat WW’ers, kunstenaars en ZZP’ers aan toe. Dat lijkt dan al heel wat en enkel met veel politieke moed een haalbaar concept.
En juist dat maakt dat de ambitie ontbrak, de ambitie om tot een werkelijke pilot basisinkomen te komen. Want in dat geval zouden alle inkomensgroepen betrokken moeten worden bij een pilot. Naast de onvoorwaardelijkheid geldt, naar internationale maatstaf, immers ook dat het universeel, individueel en hoog genoeg moet zijn om actief aan de samenleving deel te nemen.
Mienskip in optima forma zou je zeggen. Daar kwamen de meeste mensen voor.
Dat werd overigens nog eens onderstreept door GroenLinks-raadsleden en enkele particuliere initiatiefnemers die voor Leeuwarden en/of Fryslân wél voor een brede pilot pleitten.
Het feit dat ook een deel van het college van B&W aanwezig was, alsmede vele raadsleden deed vermoeden dat Canoy hen zo veel mogelijk naar de mond wilde praten.
Overigens werd dat streven maar zuinigjes bewaarheid. Enkel de CDA-wethouder zou er nog eens goed over nadenken, nadat hij aanvankelijk tegen was. De PvdA-wethouder vond zijn eigen beleid zo geslaagd, dat hij een mogelijke pilot bleef afkeuren, ondanks de besluiten van zijn eigen partijcongres!
De overige aanwezigen, die wellicht voor een echte brede basisinkomen-pilot waren gekomen, werden daardoor natuurlijk teleurgesteld.
De avond was overigens zeer levendig en er werden zowel statements vóór een basisinkomen gedaan, als dat er vragen naar de achtergronden ervan werden gesteld.
Zelfs opmerkingen over het geldsysteem als zodanig en het herinrichten van onze samenleving werden gemaakt. Ook tegengeluiden kregen de ruimte gehoord te worden.
Duidelijk is dat enkel een basisinkomen dat breed door de burgers gedragen wordt, kan leiden tot een situatie waar politici wel volgend in moeten worden. De kloof tussen hen en de kiezer zou anders nog groter worden.
We zijn er nog niet, maar hoopvol blijft het, gezien de groeiende aandacht voor alternatieven in een samenleving die op vele fronten aan het vastlopen is.
Willem Gielingh
lees ook: http://www.economie.nl/weblog/basisinkomen-dendermonde-oblomov-1-0