Zicht op zekerheid; Op weg naar een basisinkomen? #divosa

Staatssecretaris Paul de Krom heeft tijdens het Divosa Voorjaarscongres op 14 juni 2012 de digitale boekenkast Werk & Inkomen officieel gelanceerd. In de boekenkast staan zo’n 500 publicaties op het terrein van werk en inkomen.

Bij het doorzoeken van de boekenkast op de term “basisinkomen”  kwamen twee treffers. Een document met een het mis-gebruikte woord en zegge en schrijve één document waar “basisinkomen” voldoet aan de verwachtingen van het woord. In een en 95 bladzijden dik opstel over de moderne volksverzekeringen genaamd Zicht op zekerheid; uitvoering geven aan moderne volksverzekeringen,  geschreven in opdracht van de Sociale Verzekeringsbank (SVB), uit 2009 is een echte treffer gevonden. Dit rapport bevat 1 alinea over het basisinkomen.

Een schamel resultaat voor een zo een belangrijke term als basisinkomen. Dat terwijl er al jaren over gefilosofeerd is, terwijl partijen het in en uit hun partijprogramma hebben gezet en gehaald. Lijkt mij dat het taboe dat in de 80ger jaren is ingesteld op “basisinkomen” nog steeds van kracht is. #fail

Uit het persbericht:

500 publicaties over Werk en Inkomen in digitale boekenkast

De digitale boekenkast bevat onderzoeken over de effectiviteit van instrumenten en interventies, verschillende klantgroepen (WWB, Wajong, ouderen, jongeren), dienstverlening en de verschillende evaluaties van wetten en maatregelen. Alle onderzoeken zijn voorzien van een korte samenvatting en kunnen worden gedownload en geprint.

Universiteiten
De boekenkast is een platform waarbij de uitvoeringsorganisaties voor de sociale zekerheid met elkaar samenwerken op het gebied van kennisontwikkeling in het domein van werk en inkomen. Het gaat voornamelijk om onderzoek dat gedaan is in opdracht van de leden van het Kennisplatform Werk en Inkomen (KWI). De inhoud wordt verder aangevuld met relevante publicaties van derden, zoals universiteiten en andere onderzoeksinstellingen.

Deelnemers
Het platform is ontwikkeld op verzoek van het Kennisplatform Werk en Inkomen (KWI). Naast UWV en SVB participeren ook de Inspectie SZW, het ministerie van SZW, de gemeente Amsterdam, gemeente Amersfoort, Divosa en het CBS in dit platform.

Hieronder de alinea uit het tot nu toe het enige stuk dat is gevonden op de digitale bibliotheek van Kennisplatform Werk en Inkomen dat serieus ingaat op het basisinkomen:

Zicht op zekerheid; uitvoering geven aan moderne volksverzekeringen – blz 69/70

Op weg naar een basisinkomen?

Het kenmerk van een basisinkomen zoals dat in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd bepleit, is dat het alle burgers een gelijke aanspraak geeft op een minimumuitkering, ongeacht de (professionele) status of inkomenspositie. Mij lijkt altijd dat het stelsel uiteindelijk in een dergelijk basisinkomen zal uitmonden. Niet in een bijstandsstelsel, noch in een topzware verzorgingsstaat, maar in een solide, gelijke sociale basis (aangevuld met eigen spaarvormen) ligt ons voorland.

Volksverzekeringen kunnen worden beschouwd als een evolutionaire tussenstap naar dit eindpunt. De AOW kan bijvoorbeeld reeds met recht als een basisinkomen voor bejaarden worden gekwalificeerd. De realiteit is echter dat wijzigingen in ons stelsel het ideaal van het basisinkomen niet dichterbij hebben gebracht. De Anw is inkomensafhankelijk geworden. Het domein van de AOW zal worden verkleind tot 67-plussers. Deze aanpassingen hebben hun eigen achtergrond. Maar er is meer aan de hand.

Al vanaf het begin van de jaren tachtig is er sprake van aan een nieuwe oriëntatie op de verhouding tussen de overheid en het individu in de verzorgingsstaat. Deze verhouding wordt uitdrukkelijker beschouwd als een wederkerige. Uitkeringen mogen de burger niet als gebraden duiven de mond in vliegen. Ze moeten worden verdiend. Voor wat, hoort wat. Dit laat zijn sporen na in de vormgeving van de regelingen. Uitkeringen worden weer meer gekoppeld aan het arbeidsverleden (WW en WIA), werkeisen zijn aangescherpt en sancties opgeschroefd. In dit getij hebben de volksverzekeringen de wind niet mee. Ze behandelen iedereen gelijk, nuanceren niet al naar gelang de arbeidsinzet en abstraheren van de individuele behoefte. Als volksverzekeringen het al moeilijk hebben, dan geldt dit eens te meer voor het perspectief van een basisinkomen. Het is net als bij het drugsbeleid. Iedereen die er echt verstand van heeft, bepleit het vrijgeven van de handel, maar intussen wordt het beleid stapje voor stapje alleen maar strenger.

Het is niet te hopen dat het voor-wat-hoortwat- denken te grote offers zal vragen van de volksverzekeringen zoals wij die kennen. Een voorbeeld van een verkeerde maatregel zou bijvoorbeeld zijn de hoogte van de AOW te koppelen aan de feitelijke duur van het arbeidsverleden. De beoordeling van verzekeringsperioden wordt een uiterst omslachtige aangelegenheid. Je krijgt het grootste gedoe met allerlei claims van burgers die menen dat rekening moet worden gehouden met hun individuele situatie: studie, ziekte, zwangerschap, arbeidsongeschiktheid, vrijwilligerswerk. Voor iedere situatie weer een andere uitzonderingsregel. Een dergelijke maatregel zou de AOW als volksverzekering om zeep helpen. Het is alsof je na de uitvinding van de auto weer met zijn allen besluit om met paard en wagen te gaan.

Bron: http://onderzoekwerkeninkomen.nl/rapporten/xa32860c
/zicht-op-zekerheid-uitvoering-geven-aan-moderne-volksverzekeringen.pdf
 bladzijde 69/70

Digitale boekenkast Divosa: http://www.onderzoeksrapporten.nl/

Bron persbericht: http://www.gemeente.nu/web/Home-1/Artikel-Beleid/56236
/500-publicaties-over-Werk-en-Inkomen-in-digitale-boekenkast.htm