Een manier om gezond te worden: experimenten met het basisinkomen in Canada

Geplaatstdooradmin

Dauphin_MB_logoVan 1974 tot 1979 vond er een sociaal experiment met het basisinkomen plaats in een kleine Canadese stad [1] dat bekend stond onder de naam “MINCOME Program”[2]. Evelyn Forget, een onderzoekster, is een van de weinige personen die de sociologische gevolgen van het experiment met een gegarandeerd inkomen heeft bestudeerd. Ze vertelt ons meer over haar bevindingen, 20 jaar nadat het experiment is beëindigd.

Wilt u om te beginnen uzelf voorstellen en ons vertellen hoe u geïnteresseerd bent geraakt in een basisinkomen?

Ik ben hoogleraar economie aan de faculteit Geneeskunde van de Universiteit van Manitoba waar mijn belangstelling vooral uitgaat naar de kosten van de gezondheidszorg. Je hoeft niet erg lang in de gezondheidszorg te werken om te beseffen dat veel gezondheidsproblemen het gevolg zijn van armoede. Mensen zijn ziek omdat ze arm zijn. Ik kende het MINCOME experiment dat halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw is uitgevoerd, maar ik wist niet welk resultaat het had opgeleverd. Ik vroeg me af of er een manier was om “terug te gaan” en om de deelnemers te vinden, zodat ik kon nagaan welk effect een gegarandeerd inkomen gehad heeft op hun leven en dat van hun kinderen.

U hebt de belangrijkste onderzoeken naar het basisinkomen in het MINCOME experiment uitgevoerd. Kunt u ons helpen ons geheugen op te frissen. Wat was op dat moment de motivatie achter deze experimenten? Hoe waren de experimenten ingericht? Hoe lang duurden ze?

Het experiment werd in 1974 geïntroduceerd en eindigde in 1979. Het werd op twee locaties in Manitoba – in de stad Winnipeg (met op dat moment 450.000 inwoners) en in de kleine stad Dauphin (ongeveer 10.000) uitgevoerd. Het unieke aan Dauphin was dat alle families die in de stad woonden deelnamen aan het experiment en inkomenssteun kregen als hun inkomen laag genoeg was. Niet iedereen kreeg het geld, maar ze kregen allemaal de belofte dat als hun inkomen laag genoeg was, ze ondersteuning zouden krijgen.

Het doel van het experiment was om uit te vinden of mensen zouden stoppen met werken of minder uren zouden gaan werken als ze zeker waren van een inkomen. Veel mensen dachten dat het aantal gewerkte uren aanzienlijk zou dalen. Ik was geïnteresseerd in de vraag of er andere effecten zouden optreden – waren mensen gezonder en bleven ze langer op school?

Sommige critici beweren dat mensen bleven werken, omdat zij wisten of vreesden dat het experiment zou stoppen. Hebt u argumenten gevonden die deze opvatting ondersteunt of tegenspreekt ?

De bestaande sociale regeling had eigenlijk sterke negatieve prikkels om aan het werk te gaan. Op dat moment werd elke verdiende dollar direct afgetrokken van de uitkering. MINCOME creëerde een prikkel om te werken omdat slechts 50 cent zou worden ingenomen. Niemand weet ooit of een programma zal doorgaan, maar de meeste mensen geloofden op dat moment dat dit proefproject aan het einde van het decennium gewoon uitgebreid zou worden. Ik vind het “tijdelijke programma” argument niet erg overtuigend. Als mensen onverantwoordelijk zijn, gaan ze dan vier jaar vooruit kijken om te beslissen hoe ze zich gaan gedragen?

Hebt u negatieve effecten op huizenprijzen, consumptieartikelen of andere prijzen bemerkt, of werden ze nooit nagegaan?

Ze werden niet bijgehouden. Het was een periode met grote inflatie in het hele land, zodat het moeilijk is om prijsstijgingen toe te schrijven aan dit specifieke programma.

Hoe kreeg men het inkomen? Hoe werd voorkomen dat mensen het meer dan een keer per maand ontvingen?

Ze verschenen bij de instantie, vulden formulieren in en overlegden loonstrookjes. Hun identiteit werd gecontroleerd.

Wat waren de meest opvallende resultaten die u gevonden hebt?

Mijn eigen onderzoek [3] keek niet naar werkinzet. Andere economen hebben dat in de jaren tachtig onderzocht en ontdekten dat twee groepen mensen minder uren gingen werken. Getrouwde vrouwen gebruikten het gegarandeerde inkomen adequaat om langer zwangerschapsverlof voor henzelf te “kopen”. Als ze uit het arbeidsproces stapten om te bevallen, bleven ze langer thuis. Ten tweede, adolescenten en vooral adolescente jongens gingen terug in het aantal uren dat zij werkten omdat ze op latere leeftijd aan hun eerste fulltime baan begonnen.

Dat was het begin van mijn eigen onderzoek. Ik vroeg me af of, als ze niet werkten dit betekende dat ze dan langer op school bleven. Een van mijn onderzoeksresultaten laat zien dat het aantal leerlingen dat de middelbare school (rang 12) voltooit, stijgt tijdens de studie.

Mijn meest significante bevindingen hebben betrekking op de kosten van de gezondheidszorg. Ik gebruikte cijfers van medicare om te laten zien dat het aantal ziekenhuisopnames met 8,5 % daalde onder deelnemers aan het experiment in vergelijking met een controlegroep. De redenen hiervoor zijn vermindering van “ongevallen en verwondingen” en reducties in ziekenhuisopname vanwege psychische problemen.

Een van de resultaten die u constateerde was dat weinig mensen stopten met werken. Hoe verklaart u deze uitkomst en is het vergelijkbaar met andere experimenten in de VS?

De Amerikaanse experimenten gaven dezelfde resultaten. Weinig mensen stopten met werken en bijna niemand met een fulltime baan ging hoegenaamd minder werken. Dat komt omdat een goed doordacht gegarandeerd inkomen (en deze is opgezet als een belastingkrediet dat teruggestort wordt) prikkels creëert voor mensen om te werken. Als aanvulling op het inkomen van werkende armen werkt het veel beter dan andere vormen van sociale bijstand doen.

Waarom zijn dit experiment en de gegevens ongeanalyseerd verdwenen gedurende vele jaren? Hoe wist u van het experiment en waarom hebt u besloten om er aan te werken?

Er kwamen andere regeringen. De experimenten werden door centrum-linkse regeringen aan het begin van de jaren zeventig ondersteund. Aan het eind van de zeventiger jaren waren deze regeringen vervangen door centrum-rechtse regeringen op zowel provinciaal als federaal niveau. Dit was grotendeels te wijten aan de economische schokken van de jaren zeventig – inflatie, werkloosheid, de olieprijzen, hoge rente. Dit betekende dat overheden minder geïnteresseerd waren in armoede en meer geïnteresseerd in andere zaken, zoals het stabiliseren van het prijsniveau. Ik wist ervan, omdat ik in de zeventiger jaren economie studeerde. Mijn professoren vertelden me dat dit experiment de manier waarop Canada sociale programma’s organiseerde voorgoed zou veranderen. Dit zou de basis voor sociale rechtvaardigheid zijn.

Een goed doordacht gewaarborgd inkomen … creëert prikkels voor mensen om te werken. Als aanvulling op het inkomen van werkende armen werkt het veel beter dan andere vormen van sociale bijstand doen.

Kunnen inwoners van Dauphin zich het experiment nog herinneren? Hoe denken deze mensen er nu over? En hoe zit het met de mensen die destijds aan het experiment meewerkten?

We spraken met beide groepen mensen. Veel deelnemers hebben er herinneringen aan en zijn dankbaar voor de kansen die MINCOME hen en hun kinderen hebben geboden. Zij noemden allemaal onderwijs – ofwel dat ze scholing konden volgen voor een baan, of dat hun kinderen konden doorleren. De meeste mensen waarmee ik sprak dachten dat het zou doorgaan. De onderzoekers – vooral de interviewers die allemaal jonge afgestudeerden waren – waren geroerd door hun ervaring. Maar weinigen hadden enig idee van de diepte van de bestaande armoede of van wat het leven op het platteland van Manitoba in die tijd inhield. Velen gingen door in de academische wereld of werden sociale hervormers.

Heeft het experiment geholpen om mensen te mobiliseren voor een basisinkomen in Canada? En hoe zit het met uw werk? Heeft het enige relevantie voor het debat van vandaag?

Interessant dat u dat vraagt: nee, veel mensen hebben nog steeds bedenkingen tegen een basisinkomen, niettegenstaande het bewijs. Ik sprak met veel mensen die het concept verdedigen, maar veel meer denken dat het te duur is en dat mensen gewoon moeten werken voor de kost. Net zoals in de late jaren zeventig, denken veel mensen dat we ons geen sociale rechtvaardigheid kunnen veroorloven.

Maar mensen praten weer over een gegarandeerd inkomen. Het verschijnt regelmatig in de pers en in het publieke debat. Een van de grootste voorstanders in Canada is senator Hugh Segal, een conservatieve senator. Ik weet niet of hij goed ligt bij de smaakmakers in zijn partij, maar hij jaagt de discussie aan onder zakenmensen en politici.

Ik ben blij met het feit dat veel van de dingen die we in de loop van de tijd in de sociale bijstand ten goede veranderd hebben dikwijls lijken op een gegarandeerd inkomen, hoewel ze alleen gericht zijn op kleine groepen binnen de bevolking. In Canada krijgen senioren met een laag inkomen een gegarandeerde aanvulling op hun inkomen dat lijkt op een gewaarborgd inkomen voor bejaarden. Mensen die voor kinderen zorgen krijgen van de staat kinderbijslag, dat werkt als een gegarandeerd inkomen voor mensen met kinderen die van hen afhankelijk zijn. Geen van deze zijn zo hoog als ze zouden moeten zijn, maar ze zijn er. Ik denk dat de volgende stap is kijken naar een gegarandeerd inkomen voor de rest.

Zijn er momenteel andere experimenten in voorbereiding in Canada? Hoe zou u tegenwoordig een experiment uitvoeren?

Ik ken geen plannen. Iedereen zou sommige dingen anders doen, maar ik denk dat het eerste experiment echt heel goed was. Ik denk dat ik een betere manier heb om gezondheidsgegevens te vinden dan onderzoekers in die tijd, maar dat komt alleen doordat verschillende gegevensbronnen beschikbaar zijn gekomen.

Kunt u ons iets vertellen over de situatie van het basisinkomen in de Canadese samenleving ?

Ik denk dat ik deze vraag al beantwoord heb. Het is niet aan de orde, althans niet onder de noemer van een “gegarandeerd jaarlijks inkomen” (guaranteed annual income, GAI; FB). Ik denk dat mensen liever praten over dingen als een “terugbetaalbaar belastingkrediet voor gezinnen”, dat op hetzelfde neerkomt. We zijn in de loop van de tijd geleidelijk opgeschoven naar een GAI, maar er zijn altijd actuele economische gebeurtenissen die er tussen komen.

Wat zijn de vooruitzichten voor het basisinkomen in Canada?

Het is moeilijk te zeggen. Ik denk dat het nog een lange weg te gaan heeft, maar we hebben goede pleitbezorgers door het hele politieke spectrum. Zolang we het idee levend kunnen houden, zal het worden besproken. Een van de problemen die we in Canada het hoofd moeten bieden, is ons federaal systeem. Alleen de federale overheid kan een dergelijke regeling dragen, maar maatschappelijk welzijn is een provinciale verantwoordelijkheid. Het zal een uitdaging zijn om alle provincies in te laten stemmen met een dergelijke regeling en het vraagt sterk leiderschap op nationaal niveau. Ik zie de huidige regering niet het voortouw nemen bij deze kwestie.

 

 

Een manier om gezond te worden: experimenten met het basisinkomen in Canada

Bronnen:

Vertaald uit het Engels door: Florie Barnhoorn

Noten: