Geschiedenis
Het Groningse Recht en Vrijheid en het basisinkomen
Het basisinkomen is al eerder in de Nederlandse geschiedenis ter sprake gekomen. In de dertiger jaren heeft het in de stad Groningen gewortelde Recht en Vrijheid, dat was gebaseerd op de beginselen van de Amerikaanse econoom en filosoof Henri George (1839-1897), het gehad over dat iedere burger een aandeel zou moeten hebben in de grondpacht, een dividend in de vorm van een basisinkomen. In de jaren dertig had de partij electoraal succes in Groningen. In februari 1937 werd te Utrecht ook de landelijke partij Recht en Vrijheid opgericht. Verder lezen
Een experiment met een basisinkomen (1795)
In 1795 ging de parochie van Speen, in Berkshire, Engeland, over op een radicaal nieuw systeem van armenzorg [1]. Vanwege de rampzalige Franse oorlogen en een reeks van slechte oogsten namen de graanprijzen sterk toe. De stijgende graanprijzen stuwden de armoede op en wakkerden onrust aan want brood was het hoofdvoedsel van de armen. Beducht voor de mogelijkheid van rellen besloot de parochie inkomenssteun te bieden opdat werkende armen in hun levensonderhoud zouden kunnen voorzien. De uitgekeerde bedragen werden gekoppeld aan de prijs van brood. Ieder gezinslid kwam in aanmerking voor de tegemoetkoming, dus hoe groter het gezin, hoe meer het ontving. In feite was het een stelsel van arbeidsgebonden uitkeringen. Verder lezen
Het Sociaal Krediet: economische democratie
In zijn nieuwe encycliek Caritas in Veritate (Liefde in Waarheid) [4], schreef Paus Benedictus XVI [3] in Paragraaf 66:
“Een effectievere rol voor consumenten, als zij tenminste zelf niet worden gemanipuleerd door verbanden die hen niet werkelijk vertegenwoordigen, is wenselijk als factor in een economische democratie.”
De Schotse ingenieur Clifford Hugh Douglas (1879-1952)[5] , die de financiële opvattingen over het Sociaal Krediet (Social Credit) [1] ontwikkelde, schreef in Credit-Power and Democracy[6] (Kredietmacht en democratie):
“Het Sociaal Krediet is een sociaaleconomische filosofie waarbij consumenten, indien zij beschikken over voldoende koopkracht, het productiebeleid vaststellen door hun monetaire stem uit te oefenen. Economische democratie betekent in deze visie niet dat een werknemer het bedrijfsleven controleert. Door het productiebeleid bij de overheid, banken en bedrijven weg te halen, opent het Sociaal Krediet de ogen van een ‘aristocratie van producenten, die een democratie van consumenten dient en door hen erkend wordt’”.
Voordat het als Sociaal Krediet bekend werd, noemde men Douglas’ financiële denkkader gewoon “economische democratie” (Het is ook de naam van het eerste boek van Douglas over het onderwerp). Hieronder volgt een artikel van Louis Even waarin hij uitlegt hoe een systeem, gebaseerd op Sociaal Krediet, een echte ‘economische democratie’ kan zijn, waarin “een meer effectieve rol voor consumenten is weggelegd”, zoals de paus schreef. Verder lezen
Laten we het idee van een basisinkomen voor iedereen opnieuw bekijken
Iedere Amerikaan een basisinkomen geven: het wordt weer opnieuw besproken en vindt nu zelfs steun in libertaire hoek, schrijft de econoom Bruce Bartlett. Verder lezen
Een basisinkomen kan in paars gekleed gaan [1994]
Uit de oude doos komt dit artikel van Saar Boerlage [1]. Het stond in nieuwsbrief basisinkomen nummer 10, juli-1994 [2]. Er is sinds die tijd niet veel veranderd. De maatschappij is weer aan dezelfde kant van de vicieuze cirkel [3] terecht gekomen, met dien verstande dat nu (voor s0mmigen) nog meer zichtbaar is dat het anders moet. Misschien dat deze blik in het verleden de wereld in de toekomst met een basisinkomen kan verblijden.
Een basis-inkomen kan in paars gekleed gaan
Dit artikel wordt geschreven in de periode, dat Kok ‘de opdracht van de Koningin’ gekregen heeft. Wat er uit komt is nog niet duidelijk, maar vooralsnog ga ik er vanuit, dat een kabinet met een min of meer paarse tint uiteindelijk gaat regeren. Maar mocht er een ander kabinet komen, dan nog staat de vraag centraal hoe het bestrijden van het tekort aan betaald werk en hoe het oplossen van de problemen rond de sociale zekerheid aangepakt moeten worden. Tot nog toe is er bij de mogelijke regeringspartijen sprake van ’n weinig voortvarend compromis dat leidt tot een bescheiden lastenverlichting voor ’t bedrijfsleven, wat extra betaalde werkplekken, en een koopkrachtdaling die voor iedereen even groot zou zijn. Dat de minima, die door eerdere bezuinigingen reeds in financiele moeilijkheden zijn geraakt, het weer het zwaarst te verduren krijgen, wordt verdedigd met het argument dat het scheppen van werk voor hen belangrijk is. Verder lezen
Basisinkomen: Na 18 jaar nog steeds droom of lapmiddel?
Af en toe surf je weer eens door Google heen op zoek naar artikelen die vroeger nooit voorkwamen in de zoekmachine omdat de term “basisinkomen” niet echt veel hits opleverde. Tegenwoordig is het anders. “basisinkomen” is een trending topic aan het worden, mede door de hulp van sociale media. Oude archieven worden online gezet, oude artikelen worden ineens weer interessant. In heel Europa is men nu aan de weg aan het timmeren voor het Basisinkomen. Of dat in 1994 ook zo was betwijfel ik. De termen Grundeinkommen, Citizens Income, Basic Income, Burgerlon en Renda Basica waren toen niet zo duidelijk aanwezig als nu. Verder lezen
Participatie voor allen gaat nog niet samen met welvaart voor allen
Een interview uit 1997 met Herman Wijffels, voorzitter van de hoofddirectie Rabobank Nederland. (december 1997)
Herman Wijffels is al jarenlang voorstander van de invoering van een basisinkomen. Hij is toegetreden tot het comité van aanbeveling voor het BIEN-congres 1998 en toonde zich vlot bereid om in een interview zijn visie op het basisinkomen en een duurzame samenleving uiteen te zetten. Emiel Schäfer en Gosling Putto zochten hem daartoe op. Verder lezen
Akkoord van Wassenaar keerpunt in relatie regering en sociale partners: taboe op basisinkomen
Een wereldwijde crisis joeg begin jaren tachtig de werkloosheid in Nederland op tot boven de 600.000. Onder dreiging van overheidsingrijpen in de lonen sloten werkgevers en werknemers in 1982 het befaamde Akkoord van Wassenaar. Verder lezen