Is het basisinkomen betaalbaar?

sargasso-logoANALYSE van SARGASSO – Een basisinkomen voor iedereen is alleen te betalen als het inkomen op een bestaansminimum (vergelijkbaar met het bijstandniveau) ligt.

In eerdere bijdragen in deze serie over het onvoorwaardelijk basisinkomen is lovend geschreven over dit idee. Een belangrijke vraag moet echter nog wel beantwoord worden: is het ook betaalbaar? Ik heb een representatief voorstel  voor invoering van het basisinkomen nagerekend. Hoewel het moeilijk is om exact te voorspellen wat er met de economie gebeurt als je een dergelijke grote verandering doorvoert, is het toch goed om te doen: het dwingt je om je aannames expliciet te maken. Verder lezen

Een onvoorwaardelijk basisinkomen heeft een positieve invloed op de wereldwijde arbeidsmarkt

leonsegers2De werking van de arbeidsmarkt op wereldschaal is “oneerlijk”, omdat ze fundamenteel ontwricht door de welvaartsverschillen in de wereld. De Chinese arbeider is voor de multinational goedkoop, maar voor de MKB-er onbereikbaar. Toch verkoopt de multinational de in China gemaakte producten op de zelfde markt als de MKB-er.

Zo is het geen wonder dat de Rotterdamse vrachtautochauffeur zich oneerlijk beconcurreerd voelt door zijn Poolse collega. Die collega woont bijvoorbeeld in Krakau met vrouw en kinderen. De kosten van levensonderhoud (de levensstandaard) zijn daar nog niet de helft van die in Rotterdam (gemiddeld inkomen per persoon €39.224,- ten opzichte van € 15.988,-). Dus ook als die Poolse chauffeur wat extra moet reizen (vaak op kosten van de baas) kan hij toch nog voor een veel lager loon werken dan zijn collega in Rotterdam. Verder lezen

Kan een basisinkomen in contant geld India veranderen?

guy_standingSinds de jaren 1990 is de Indiase economie met gemiddeld meer dan 6% per jaar gegroeid. Toch zijn honderden miljoenen blijven steken in armoede en groeit de ongelijkheid. Hoewel er 1200 centraal gefinancierde sociale beleidsplannen in wetboeken staan beschreven en honderden meer op staatsniveau, baseren opeenvolgende regeringen zich al tientallen jaren grotendeels op het Public Distribution System (het Openbare Distributie Systeem, PDS) om armoede te verhelpen.

Het PDS subsidieert consumenten via gesubsidieerd graan, rijst, suiker en kerosine als ze een Below Poverty Line (Onder de Armoedegrens, BPL) kaart hebben of iets soortgelijks. Ook veel producenten van goederen krijgen enorme subsidies. Al met al zijn subsidies goed voor 7% van het BBP.

Ze werken niet. Het systeem is verkwistend, inefficiënt, marktverstorend, verstard en volkomen corrupt. Rajiv Gandhi’s uitspraak dat “85% van de gesubsidieerde levensmiddelen de armen niet bereikt” is beroemd geworden. De vice-voorzitter van de Planningscommissie zei in 2009 dat slechts 16% ervan hen bereikte. Anderen schatten dat van elke bestede roepie 72% onderweg verdwijnt. Verder lezen

Het Eurodividend – een Europees Basisinkomen

Philippe-Van-Parijs-152x166Kritiek leveren is gemakkelijk. Alternatieven voorstellen is moeilijker. Hier is er één die niet alleen eenvoudig en radicaal is, maar ook – dat zal ik onderbouwen – acceptabel en heel erg nodig.

 Ik zal het Eurodividend noemen. Het bestaat uit het betalen van een bescheiden basisinkomen voor iedere wettige ingezetene van de Europese Unie, of in ieder geval van die lidstaten die ofwel de euro ingevoerd hebben of die vastbesloten zijn om dit zo snel mogelijk te doen. Dit inkomen geeft elke bewoner een universeel en onvoorwaardelijk minimum dat, als iemand dat wil, kan worden aangevuld met inkomen uit arbeid of kapitaal en met sociale uitkeringen. De hoogte kan van land tot land variëren, afhankelijk van de kosten voor levensonderhoud. Het kan lager zijn voor jongeren en hoger voor ouderen. Het wordt betaald uit de belasting over de toegevoegde waarde (Btw). Om voor alle inwoners van de EU een Eurodividend van gemiddeld 200 euro per maand te financieren, moet men het geharmoniseerde Btw-tarief van de EU op ongeveer 20% brengen, wat neerkomt op bijna 10% van het Europese BBP. Verder lezen

De sociale effecten van een basisinkomen

Jolanda op malieveld 27april2013 (1)Een onvoorwaardelijk basisinkomen brengt verschillende sociale effecten. Mensen zijn geen loonslaven meer, vrouwen worden zelfstandiger en vrijwilligerswerk wordt niet meer bestraft door een korting op de uitkering, betoogt Jolanda Verburg .

Onze samenleving is in transitie. De overgang van het industriële naar het digitale tijdperk is in volle gang maar gaat niet zonder slag of stoot. We zijn in verwarring door de chaos en onzekerheid die het met zich mee brengt. Zelfs de politiek heeft weinig antwoorden op de verandering, terwijl er wel instrumenten zijn.

Een groot probleem is dat gevestigde politieke partijen blijven vasthouden aan wat er is. Het roer omgooien is een groot risico, want als ze onvoldoende de relevantie van nieuwe ontwikkelingen weten over te brengen aan het electoraat dan kan het desastreuze gevolgen hebben voor de partij. Daarom is een instrument als het onvoorwaardelijk basisinkomen nog niet ingevoerd.

Toch heeft het basisinkomen zowel in de jaren ’80 als in de jaren ’90 op de politieke agenda gestaan, vooral bij de partijen aan de rechterflank van het politieke spectrum. Zij zien in dat het vrijheid biedt aan de burger en dat het de overheid kan ontlasten en waardoor overheidsuitgaven worden bespaard. De linkse partijen daarentegen beschouwen de burgers nog te vaak als onmondig, niet deskundig en hulpbehoevend, resulterend in de bevoogdende rol van de overheid “die wel weet wat goed is voor haar burgers.” Verder lezen

De fraudegevoeligheid van een basisinkomen

basisinkomen-eu-324x193OPINIE – De fraudegevoeligheid van een basisinkomen is niet hoger dan die van de AOW. Het hangt er maar net van af hoeveel regels (die overtreden kunnen worden) er opgesteld worden, zegt Harry Buyvoets.

De werking van een onvoorwaardelijk basisinkomen is goed te vergelijken met een al bestaande uitkering: de Algemene Ouderdomswet (AOW). Voor de AOW moet je namelijk Nederlander zijn, en de uitkering is net hoog genoeg om van te kunnen leven. Verder lezen

Het basisinkomen bekeken vanuit een economisch perspectief

paul-mackayDe financiering van een basisinkomen is een kwestie van de economisch goed doordachte en sociaal rechtvaardige vormgeving van de toename en verdeling van waardecreatie.

Wanneer we tegenwoordig praten over de mogelijkheid van een basisinkomen in Europa, dan danken we dat aan ontwikkelingen waarvan de principes na de Middeleeuwen in de periode van de Verlichting aanvaard werden. Zij brachten ingrijpende veranderingen met zich mee:

  1. Op cultureel gebied trad de secularisatie in waardoor er een scheiding kwam tussen kerk en staat. De kerk boette aan maatschappelijke dominantie in. Tegelijkertijd ontstond een humanistisch mens- en wereldbeeld.
  2. De deling van de macht door de scheiding van de uitvoerende-, wetgevende- en rechterlijke macht heeft een moderne rechtsstaat mogelijk gemaakt.
  3. De deling van de arbeid werd de basis voor het bedrijfsleven, dat een
    wereldwijde economische dimensie kreeg.

Door arbeidsdeling is het economische leven compleet veranderd en wel van zelfvoorziening naar een wereld omspannende ordening. Dit ging gepaard met de fabricage van een diversiteit aan productiemiddelen. Daardoor kon de economische productiviteit aanzienlijk toenemen. Een overdaad aan waardevermeerdering was geboren. De toename ervan brengt het vraagstuk van de verdeling van waardecreatie met zich mee. Een basisinkomen krijgt in deze context een economische grondslag.  Verder lezen

Gesprek met Sadet Karabulut (SP) over basisinkomen

sadetkarabulutOp 3 juli 2013 hebben Michiel van Hasselt en Ad Planken een (in de ogen van Ad) zeer constructief gesprek gehad met met Sadet Karabulut en haar medewerkster Tjitske Siderius. Na de eerste inleidende uitwisselingen kwamen zij terug op het concept stappenplan, de 10 punten die pleiten voor het Onvoorwaardelijk Basisinkomen (OBi) en de tekst van het Europees Burgerinitiatief , die zij Sadet Karabulut al eerder hadden gestuurd. Daarna werd terug gekomen op de reactie van Tjitske op de vraag van Willem Gielingh aan haar. Ad heeft duidelijk gemaakt dat hij zich voor een groot deel best daarin kon vinden. Of zij – de SP – het basisinkomen “for the time being” nu bijstand noemen, die tot het bedrag van wat wij voorstaan als een basisinkomen wordt verhoogd, zoals 50+ voor wat wij verstaan onder een OBi de term “sociaal budget” is op het ogenblik niet zo van belang. De opzet van het – met het concept stappenplan in de hand – zoeken van contact met vertegenwoordigers van politieke partijen en met name woordvoerders op het gebied van sociale zaken en werkgelegenheid is hen te verleiden met ons mee te gaan denken hoe deze cultuurimpuls te verwezenlijken.

Ook nu weer bleek het in ons systeem gebakken “voor wat, hoort wat” een zeer hoge drempel op te werpen om met het basisinkomen aan de slag te gaan. Waar het uiteindelijk om gaat is beantwoording van de vragen “Waarom?”, “Wat?” en “Hoe?”. Verder lezen

Regel 1: minder regels

ombudsmanZe staan me nog op het netvlies: de verkiezingsslogans van de VVD. IJzersterk, omdat ze zo goed blijven hangen en vooral omdat je er bijna niet tegen kan zijn.Voortaan voor iedereen die straf verdient: straf en nog mooier: Regel 1: minder regels, wie kan daar nou tegen zijn? Natuurlijk is het de invulling van deze kreten die ter discussie gesteld worden en inmiddels de uitvoering ervan… Ik wil hier geen artikel schrijven over de dol-dwaze plannen van Fred Teeven, die worden al genoeg verfoeid. Maar ik wil wel een blik werpen op de kern van het liberalisme, verwoord in de slogan: Regel 1: minder regels.

Vertrouwen en eigen verantwoordelijkheid in plaats van wantrouwen en geldverspilling

Regel 1 is helaas jammerlijk ver weg te zoeken… Verder lezen